CJO Postercampagne

Postercampagne NS-CJO

Waarom nu stilstaan bij deportaties in WOII?

Speech R.E. Vis (secretaris CJO) bij opening postercampagne

Speech dr ir A.W. Veenman (president-directeur NS) bij opening postercampagne

Speech mevr. dr B. Evers (overlevende Sjoa) bij opening postercampagne

Elie Wiesel: Wij moeten boodschappers zijn

MP Balkenende: Nooit meer Wij en Zij

Deportaties per plaats

Deportatie

Monument op Muiderpoortstation ter nagedachtenis aan gedeporteerde Joden

Links

Over de postercampagne

In januari 2005 startte CJO met de Nederlandse Spoorwegen een campagne om stationsbezoekers bewust te maken van het gebruik van treinen voor deportaties van Joden en anderen in de Tweede Wereldoorlog. Dit gebeurde in het kader van 60 jaar Bevrijding. Op 66 NS-stations werden posters opgehangen. Klik hiernaast voor de website van CJO of kies een onderwerp in het uitklapmenu voor meer informatie.

Toespraak mevr. dr B. Evers, overlevende Sjoa, Muiderpoort, 29 september 2005

Geachte aanwezigen,

Vandaag is het precies 62 jaar geleden dat de laatste doodstrein met een groot aantal mensen, wier enige misdaad was dat ze Joden waren, vertrok van dit, het Muiderpoort station. Tevoren waren ze, vanaf juli 1942, opgeroepen voor “werk” in een niet nader genoemd deel van Oost-Europa. Toen na enige tijd de opgeroepenen niet meer verschenen, werden ze uit hun huizen gehaald, midden in de nacht. Ze kregen 15 minuten om zich aan te kleden en wat spullen te pakken, werden naar verzamelpunten gebracht om tenslotte gedeporteerd te worden.
Niet dat er na 1943 géén treinen meer vertrokken, vanuit dit Muiderpoort station en andere stations in heel Nederland; ikzelf heb met nog bijna duizend mensen in de laatste trein naar Auschwitz gezeten, nee, gestaan en geleund in een beestenwagen. Dat was september 1944. De angst van de mensen, bijeengedreven in de laatste vergaarbak van de Nederlandse Joden, Westerbork, die in de trein des doods moesten klimmen, is niet te beschrijven.

De vele goede Nederlanders die Joden hebben behoed voor de dood niet te na gesproken, werd er te weinig gedaan om de Joden actief te helpen. Er waren mensen die het allemaal verschrikkelijk vonden maar met dat gevoel verder niets deden; er waren Nederlanders die eigenlijk vonden dat de Joden de ellende aan zichzelf te wijten hadden, er waren velen die onverschillig bleven; het was weliswaar geen “ver van mijn bed show” maar ach…. En de bedreigingen van de Duitsers voor Jodenhelpers waren ook niet mis te verstaan.

In de vele beschouwingen over de medewerking van de gewone Nederlanders aan de deportatie en moord van ca. 80% van de Nederlands-Joodse bevolking valt te lezen dat juist Nederland –met een mild voor-oorlogs antisemitisme- door hun medewerking de vernietiging van de Joden tot een groot “succes” voor de Duitsers maakten. Daarop vormde het personeel van de N.S. helaas geen uitzondering. Konden de gemiddelde Nederlanders wegkijken en doen of ze het niet wisten, dat gold niet voor een aantal medewerkers van de N.S., dat wekelijks geconfronteerd werd met de treinen vol Joden die ze naar een verre bestemming reden.
Weliswaar is het altijd gemakkelijk achteraf te oordelen en te veroordelen. Wat had ik gedaan als ik in hun schoenen had gestaan? Zou ik een onschuldig vervolgde mens in mijn huis laten onderduiken? Zou ik dienst geweigerd hebben en daarom ontslagen zijn of erger: in de gevangenis gezet worden en hoe gaat het dan met mijn gezin? Dit soort overwegingen kon bevorderen dat de mensen van de N.S. zichzelf een rad voor ogen draaiden door te denken dat het allemaal zo erg niet zou zijn.

De verschrikkingen van Auschwitz zal ik u niet schetsen, het is genoeg te weten dat 5% van de mensen 'mijn' transport overleefd hebben. Het enige doel was: vernietiging van Joden, het waren Untermenschen, zó minderwaardig en schuldig, dat ze nog alleen maar de dood verdienden. Een dood die ze overigens zelf al betaald hadden via de roof van de Uebermenschen, de Duitsers.

Een zelfs zo droevige 'verjaardag' als deze is een willekeurig punt in de tijd. Gedenken helpt niet te vergeten. We moeten blijven ge- en herdenken, zeker deze multi-massale misdaden. Goed dat de N.S. deze herdenking mede georganiseerd heeft, al komen de excuses voor de medewerking van de N.S. een beetje laat'. Het is niet te verbazen dat van de schamele rest Joden die in 1945 nog bleken te leven, velen niet meer in Nederland konden blijven en dit land hebben verlaten.
De postercampagne lijkt me een goed idee, laat het sommigen maar schokken.

De oorlog 1940-1945 heeft geen einde gemaakt aan het antisemitisme in Nederland, integendeel, velen bleken meer vatbaar voor dit gif dan voor de oorlog. Tot onze woede steekt het irrationele antisemitisme weer de duivelskop op.De meest idiote gruwelsprookjes vinden gretig aftrek.
Antisemitisme is ook in dit land na een latentieperiode van ruim 50 jaar weer salonfähig geworden. Ik kan niet bij Nederland blijven met mijn beschouwing, want het is geen plaatselijk verschijnsel; het heeft wereldwijde verspreiding gekregen en betreft –natúúrlijk- ook Israël, want daar wonen Joden . Ik moge een ieder in de herinnering brengen dat het Joodse volk legaal, via de Verenigde Naties, nadrukkelijk het recht verkreeg een eigen staat te stichten en wel in november 1947. Daarbij worden de aantijgingen van illegaliteit, van usurpatie enz.,ontkracht.
De hetze tegen Israël, alleen al in dit land, vindt een goed voorbeeld in een artikel in de Volkskrant van 19 september j.l., waarin uitvoerig over eventuele financiële misdaden van Israëlis wordt bericht. Ik heb het idee dat er zelfs in Nederland er heel wat zelfverrijking en corruptie aan de hand is. We gingen wel luchthartig heen b.v. over de grote moordpartijen in allerlei delen van de wereld en de media hadden zo weinig aandacht voor de miljoenen-moorden in allerlei delen van Afrika, dat de heer Koffie Anan een schamel excuus bracht voor de geringe aandacht daarvoor.

Laten we vurig hopen dat wij en onze kinderen een betere wereld tegemoet gaan, al lijkt het er niet erg op. Maar hoop doet leven, vooral de hoop dat we van de geschiedenis geleerd hebben.

Ik dank u voor uw aandacht. (Bloeme Evers-Emden).

Het Centraal Joods Overleg behartigt de belangen van de Joodse gemeenschap bij overheid en samenleving